Bas van der Velden was een zeer begaafd leerling. Na zijn medicijnstudie voorspoedig te hebben doorlopen deed hij in 1943 op 26-jarige leeftijd artsexamen. Zijn plan was om direct hierna promotieonderzoek te gaan verrichten. De invoering van de verplichte loyaliteitsverklaring – die hij weigerde te tekenen – verstoorde de plannen van Van der Velden. In plaats van onderzoeker werd hij in 1944 inwonend geneesheer-assistent in de vrouwenkliniek van het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam.
Van der Velden bezocht de bijeenkomsten van het Medisch Contact (artsenverzet). Hij stelde zijn kamer in het Wilhelmina Gasthuis aan een studievriend ter beschikking als onderduikadres en verleende hulp aan joodse onderduikers door hen geneeskundig te behandelen en medicijnen te verstrekken.
Op 1 maart 1945 werd Van der Velden gearresteerd bij een huisbezoek aan de Weteringschans. De Sicherheitspolizei had eerder die dag een inval gedaan op de bovenverdieping, waar verzetsmannen Hans Bais en Theodoor van Gogh woonachtig waren. Iedereen die in de uren daarna het huis naderde, werd gearresteerd en ondervraagd. Toen Van der Velden met vitamines voor de kinderen van het op de parterre wonende echtpaar Messer-Heijbroek binnenkwam, werd ook hij aangehouden door de Sicherheitspolizei. Hij had waarschijnlijk een illegaal verkregen ‘IJssellinie-werkvergunning’ in zijn bezit, welke hij niet behoorde te hebben.
Van der Velden werd diezelfde dag nog afgevoerd naar het Huis van Bewaring aan de Weteringschans. Een week later, op 8 maart 1945 werd hij gefusilleerd bij Rozenoord aan de Amsteldijk. Van der Velden werd herbegraven op de Gemeentelijke begraafplaats in zijn geboortedorp Alblasserdam.
Heeft u aanvullende informatie over Willem Bastiaan van der Velden? U kunt hier uw informatie toevoegen.
Achtergrondinformatie uit: De Eerebegraafplaats te Bloemendaal
In de hongerwinter 1944-1945 hielden enkele op Weteringschans 137-bov.wonende / ondergedoken jongemannen – Johan Bais, Theodoor van Gogh, Hans Schippers – zich bezig met het verzamelen en per bakfiets distribueren van voedsel van diverse pakhuizen naar BS’ers. Nadat een van deze adressen door buren was verraden en grotendeels door de Sipo was leeggehaald, werd besloten een partij van ca. 4500 geroosterde broden met spoed te verspreiden. Toen Bais en een bakfietsknecht op donderdagochtend 1 maart 1945 bezig waren 20 baalzakken brood – die de vorige dag tijdelijk op de Weteringschans waren ondergebracht – verder te distrubueren, werden zijn aangehouden. Terwijl Bais weigerde te zeggen vanwaar hij kwam, noemde de knecht het Weteringschans-adres. Zwarte handel vermoedend werd de Sipo ingeschakeld en vond kort hierna een inval plaats op de Weteringschans, waarna iedereen die het pand die dag betrad of naderde, werd gearresteerd. Bron: De Eerebegraafplaats te Bloemendaal pagina 333, 334