Bais, Johan

06.05.1921 - 08.03.1945 (23 jaar)

Beroep: Student economie
Woonplaats: Amsterdam
Burgerlijke status: Ongehuwd

Hans Bais begon in de herfst van 1940 zijn studie economie aan de Universiteit van Amsterdam. Samen met acht medestudenten vormde hij een nieuw dispuut binnen het Amsterdamsch Studenten Corps genaamd M.A.R.N.I.X., Mepote Agauos Regnutai Nous Ischuroi Xiphei: Nooit wordt de fiere geest door bruut geweld gebroken. Hij was actief Nereus-lid.

In maart-april 1943 nam Bais deel aan studentenacties tegen het tekenen van de loyaliteitsverklaring. Op 21 december 1943 werd hij gearresteerd op verdenking van hulp aan joden, het illegaal in bezit hebben van een radiotoestel – die hij met buizen, lampen en condensatoren vervaardigde – en het verspreiden van nieuwsberichten. Na vijf maanden gevangenschap in het Oranjehotel in Scheveningen werd hij op 22 mei 1944 vrijgelaten.

In de winter van 1944-1945 was Bais betrokken bij het verzamelen en distribueren van voedsel van pakhuizen naar leden van de Binnenlandse Strijdkrachten. Nadat op donderdagochtend 1 maart 1945 een transport geroosterde broden was onderschept, verrichtte de Sicherheitspolizei een inval in de woning van Bais en diens dispuutgenoot Theodoor van Gogh aan de Weteringschans. Iedereen die in de uren daarna het huis naderde, werd gearresteerd en ondervraagd. Aan het eind van de middag werden negen mannen naar het Huis van Bewaring aan de Weteringschans overgebracht en zeven vrouwen (enkelen van hen koerierster) naar de Amstelveenseweg. Op 8 maart 1945 werd Bais bij Rozenoord aan de Amsteldijk gefusilleerd.

Hans Bais ligt begraven op de Eerebegraafplaats Bloemendaal.

Heeft u aanvullende informatie over Johan Bais? U kunt hier uw informatie toevoegen.

Uw gegevens:
Uw bijdrage:

Achtergrondinformatie inval Sicherheitspolizei Weteringschans

In de hongerwinter 1944-1945 hielden enkele op Weteringschans 137-boven wonende / ondergedoken jongemannen – Johan Bais, Theodoor van Gogh, Hans Schippers – zich bezig met het verzamelen en per bakfiets distribueren van voedsel van diverse pakhuizen naar BS’ers. Nadat één van deze adressen door buren was verraden en grotendeels door de Sicherheitspolizei (Sipo) was leeggehaald, werd besloten een partij van ca. 4500 geroosterde broden met spoed te verspreiden. Toen Bais en een bakfietsknecht op donderdagochtend 1 maart 1945 bezig waren 20 baalzakken brood – die de vorige dag tijdelijk op de Weteringschans waren ondergebracht – verder te distribueren, werden zij aangehouden. Terwijl Bais weigerde te zeggen vanwaar hij kwam, noemde de knecht het Weteringschans-adres. Zwarte handel vermoedend werd de Sipo ingeschakeld en kort hierna vond een inval plaats op de Weteringschans, waarna iedereen die het pand die dag betrad of naderde, werd gearresteerd.

Toen Willem van der Velden met vitamines voor de kinderen van het op de parterre van de Weterinschans 137 wonende echtpaar Messer-Heijbroek binnenkwam, werd ook hij aangehouden door de voor de Sipo werkzame M. Kuiper en – samen met Bis en de eveneens die dag op de bovenverdieping of bij het pand gearresteerde Joop Beunders, Theodoor van Gogh, Gijs Gorter, Cornelis Hendrikus de Groot, W. Messer, Hans Schippers en F.P. (Frank) Wibaut (neef van Van Gogh) – overgebracht naar het Huis van Bewaring aan de Weteringschans. Door interventie van chirurg prof.dr. M.N. Roegholt, oogarts dr. F. Wibaut en kinderarts N.I. Heijbroek – die in het Wilhelmina Gasthuis met Sipo-medewerker Kuiper spraken toen hij daar zijn door Roegholt geopereerde vrouw bezocht – werden Messer en Wibaut vrijgesproken. De overige zeven mannen werden een week na hun arrestatie op 8 maart 1945 bij Rozenoord aan de Amsteldijk gefusilleerd.