Op 8 maart 1945 werden 53 mannen gefusilleerd bij Rozenoord. De fusillade was een represaille op de – niet bedoelde – aanslag op Höhere SS- und Polizeiführer Hanns Albin Rauter.
Verzet
Drieduizend kilo vlees voor verspreiding onder onderduikers, evacués en andere hongerige monden. Dat was het einddoel van de mannen van de Apeldoornse Binnenlandse Strijdkrachten (BS). Het vlees bestemd voor de Duitse Wehrmacht wilden zij met een Duitse vrachtwagen ophalen bij de slachterij nog voordat de Duitsers zouden arriveren.
In de nacht van 6 op 7 maart vertrokken zes mannen van het BS-district Apeldoorn deels gekleed in Duitse uniformen naar de Woeste Hoeve, hier wilde zij op de doorgaande weg een Duitse vrachtwagen bemachtigen. Bij vergissing hielden zij de auto aan van de Höhere SS- und Polizeiführer Hanns Rauter, vergezeld van een chauffeur en officier. Het zware geluid van zijn BMW-personenauto hadden de mannen aangehoord voor het geluid van een vrachtauto.
Nadat de auto was gestopt ontstond er een schietpartij waarbij twee van de drie inzittenden op slag het leven lieten. Rauter werd meerdere malen geraakt, maar hield zich voor dood. Na de schietpartij verlieten de verzetsstrijders de plaats delict, niet wetend wie de passagiers van de BMW waren. Rauter was sinds juni 1940 commissaris-generaal voor de openbare veiligheid van bezet Nederland en verantwoordelijk voor vele terreurdaden van de bezetter.
Represaille
Hoewel de mannen van het verzet geen enkel idee hadden wie zij die nacht hadden beschoten was Rauter ervan overtuigd dat hij het bewuste doelwit was van de aanslag. De represaille was groot. Enkele honderden Todeskandidaten moesten als vergeldingsmaatregel gefusilleerd worden. In deze getalen waren zij echter niet aanwezig. Er werd besloten gevangenen te selecteren van wie de zaak nog niet volledig was onderzocht.
Op meerdere plaatsen in Nederland werden op 8 maart 1945 in totaal 263 mannen gefusilleerd. Bij de Woeste Hoeve 117, in Fort De Bilt bij Utrecht 6, op de Waalsdorpervlakte bij Scheveningen 38 en bij kamp Amersfoort 49.
Fusillade Rozenoord
In Amsterdam moesten er 75 gevangenen gefusilleerd worden, de bezetter nam genoegen met de 53 mannen die zich op dat moment in het Huis van Bewaring aan de Weteringschans bevonden. Op 8 maart 1945 werden zij bij Rozenoord aan de Amsteldijk gefusilleerd.